Portal de Periódicos da CAPES

A study of university students' frustration in pre-university level, prerequisite mathematics courses: emotions, positions and perception of achievement

2010; Polish Mathematical Society; Volume: 30; Linguagem: Polonês

10.14708/dm.v30i0.7

2353-0960

Anna Sierpińska, Christine Knipping,

Emotional Intelligence and Performance

Artykul opisuje fragment badan nad zjawiskiem frustracji wśrod kandydatow na niektore studia, inne niz matematyczne (psychologia, informatyka, handel), ktorym jako warunek przyjecia stawia sie zaliczenie pewnych kursow z zakresu matematyki szkoay średniej. Uniwersytet, z ktorego rekrutowali sie badani, jest duzym poanocno-amerykanskim uniwersytetem. Uniwersytet ten oferuje wymagane kursy z zakresu szkoly średniej osobom doroslym, ktore z roznych powodow zaliczyly tych kursow wcześniej. Osoby te mogly ukonczyc szkole średnią dawniej, kiedy te kursy byly wymagane, bądź ukonczyc ją w innym kraju, gdzie wchodzily one w zakres szkoly średniej, lub ukonczyay szkoae średnią o profilu zawierającym bardziej zaawansowanych tematow z matematyki. Kandydaci są czasami zaskoczeni tym wymogiem lub rozczarowani kursami, ktore wydają sie im związane z przyszaymi studiami lub zawodem. Nie jest aatwo byc wykaadowcą na tych kursach. Są to krotkie, najwyzej trzynastotygodniowe, intensywne zajecia. Zaliczenie oparte jest w gaownej mierze na pisemnym egzaminie koncowym. Na sali wykaadowej panuje atmosfera pośpiechu, walki o punkty i stopnie, od ktorych przeciez tak wiele zalezy. Studenci domagają sie jasnych yregua gry; wyra1nego określenia zasad, na jakich bedą oceniani. Studenci pilnują, aby wykladowca odbiegaa od tematu, uczya niczego wiecej ponad to, co bedzie wymagane na egzaminie koncowym. Twierdzenie jest wazne, o ile moze byc od razu przetworzone na metode rozwiązywania zadania egzaminacyjnego. Ścisle dowody są wazne. Liczą sie przyklady, nieformalne ilustracje, i, przede wszystkim, przerabianie typowych zadan. Od czasu do czasu zdarza sie gaośny wybuch frustracji u ktoregoś ze studentow i wykaad zostaje przerwany. Wykladowca musi uspokoic nerwy studentow (i swoje) zanim wroci do matematyki. Wydaje iz jego wysilki bylyby skuteczniejsze, gdyby lepiej rozumial odczucia studentow i glebiej znal przyczyny ich frustracji. Stąd pomysl podjecia systematycznych badan nad zjawiskiem frustracji na tych kursach. Artykul przedstawia pewne aspekty podstaw teoretycznych badan, konstrukcje narzedzia badawczego (ankieta) oraz niektore wyniki naszych badan. Podstawy teoretyczne badan zawieraay, z jednej strony, uściślenie pojecia frustracji, a z drugiej, ramy teoretyczne do badania zjawisk zinstytucjonalizowanego uczenia sie i nauczania. W niniejszym artykule opisujemy bardziej szczegoaowo pierwszy z tych aspektow, gdyz jest on bezpośrednio związany A study of university students' frustration 75 z wynikami, ktore chcemy w nim przedstawic. Skupiamy sie mianowicie na wynikach dotyczących ekspresji emocji w grupie respondentow. Rozrozniamy dwie podgrupy respondentow. Pierwsza to (mature students), a druga - (non-mature students). Do grupy studentow dojrzaaych uniwersytet zalicza majace 21 lub wiecej lat, ktore przerwaly uprzednio nauke na przynajmniej jeden rok. Grupa respondentow liczyla 96 osob, 63 studentow dojrzaaych i 33 studentow niedojrzalych. W artykule najpierw opisujemy ogolny poziom frustracji w grupie respondentow. W caaej grupie bylo 70 procent osob, ktore z entuzjazmem wracaay na studia, aby nastepnie przezywac frustracje w toku zaliczania wymaganych kursow z matematyki. W grupie studentow dojrzaaych dotyczyao to 83 procent respondentow; w grupie studentow niedojrzalych - 55 procent. Nastepnie przedstawiamy wyniki dotyczące zwiazkow miedzy emocjami w stosunku do matematyki, ypozycjami wobec wymaganych kursow i poziomem oceny waasnych osiągniec. Ostatnie pytanie ankiety brzmialo: Dokoncz zdanie, Matematyka jest.... Respondenci wykorzystali to pytanie do otwartego wyrazania swoich odczuc wobec matematyki i wymaganych kursow, i opowiedzenia tego ze swych doświadczen, co mieściao sie w innych pytaniach ankiety. Analizując emocje wyrazone w tych wypowiedziach, podzieliayśmy je na reprezentujące emocje o zabarwieniu pozytywnym, negatywnym, ambiwalentnym lub neutralnym. W swoich wypowiedziach respondenci przyjmowali tez rozne wobec wymaganych kursow. Jedni pisali je z pozycji klienta instytucji uniwersyteckiej, ktory placi za studia i uwaza, ze ma prawo do oceny jej uslug. Inni przyjmowali pozycje yuczącego sie, a wiec pozycje podmiotu poznawczego wobec matematyki i pisali o swoich trudnościach z tym przedmiotem, lub o radości intelektualnej odczuwanej, na przykaad, gdy udalo sie rozwiązac zadanie matematyczne. Jeszcze inni przyjmowali pozycje ystudenta, czyli podmiotu instytucji edukacyjnej, ktory tylko poznaje matematyke, ale musi sie swą wiedzą wykazac i zostaje za to przez te instytucje oceniony. Jeszcze inni przyjmowali pozycje osoby, ktora musi godzic nauke z zyciem codziennym (praca, rodzina), stosuje lub ma zamiar stosowac matematyke w pracy zawodowej i komentuje o miejscu matematyki w świecie kultury, nauki i techniki. Okazalo ze istnieją związki miedzy zabarwieniem emocji a pozycją, oraz miedzy pozycją a oceną wlasnych osiągniec na wymaganych kursach matematyki. Jako osoby, respondenci nigdy wyrazali negatywnych emocji w swoim uzupeanieniu zdania Matematyka jest.... Jako studenci, nigdy pozostawali neutralni, a jako yklienci nigdy wyrazali emocji pozytywnych. Emocje pozytywne wyrazane byay glownie z pozycji osoby lub uczącego sie. Emocje ambiwalentne najcześciej wyrazane byly z pozycji uczącego sie. Studenci dojrzali wyrazali sie znacznie cześciej z pozycji osoby niz studenci niedojrzali, ktorzy widzieli swoją sytuacje gaownie z pozycji uczącego sie. Oczekiwalyśmy silnego związku miedzy niezadowoleniem ze swoich na wymaganych kursach matematyki a negatywnym zabarwieniem wypowiedzi na temat matematyki. Jednak w caaej grupie ten związek uplasowaa sie dopiero na trzecim miejscu, jeśli chodzi o czestośc. Najsilniejszy związek zachodzia miedzy nie jestem niezadowolony(a) ze swych wynikow a pozytywnym zabarwieniem wypowiedzi na temat matematyki. Studenci dojrzali byli cześciej niezadowoleni ze swoich niz pozostali studenci. Byli oni rowniez rzadko neutralni. Ponadto, jeden na dziesieciu studentow dojrzalych potrafia zdobyc sie na pozytywne emocje wobec matematyki pomimo niezadowalenia z na kursach. Studenci niedojrzali niezadowoleni ze swoich nigdy wyrazali sie pozytywnie o matematyce. Dośc niepokojącym wynikiem naszych badan byl brak zainteresowania duzej liczby badanych prawdą matematyczną i rozumowaniem. Piszemy o tym w oddzielnym artykule (w druku w czasopiśmie Instructional Science), poświeconym źrodlom frustracji u studentow wymaganych kursow, a wiec racjonalizacji emocji u studentow. W obecnym artykule skupiamy sie na ekspresji emocji i tylko sygnalizujemy wyniki dotyczące źrodel frustracji.