Portal de Periódicos da CAPES

Prosopografie, een onmogelijke mogelijkheid?

1979; Utrecht University Library Open Access Journals (Publishing Services); Volume: 94; Issue: 2 Linguagem: Holandês

10.18352/bmgn-lchr.2089

2211-2898

D.J. Roorda,

Prosopografie is een woord waarmee ik mijn eerstejaars studenten schrik kan bezorgen, en tweede-en ouderejaars een kwaad geweten.De uitleg die zij in het eerste jaar hebben gekregen is dan altijd weer vergeten.Wat betekende dat woord ook al weer?Het mooie Griekse woord dat het eerst door oudhistorici gebruikt is, en dat ik ook voor de nieuwe geschiedenis, waartoe ik me hier zal beperken, liever gebruik dan de term collectieve biografie, wat verstaan wij eronder?Het gaat om een werkwijze die begint met het verzamelen van gegevens over bepaalde personen.Dat kan de bemanning zijn van een instelling, bijvoorbeeld de tweede kamer of de vroedschap van een stad, of ook wel een groep die op een bepaald gebied van betekenis is geweest, bijvoorbeeld ambtenaren, schilders, het patriciaat van een stad of zelfs wel de hele bevolking ervan.Zijn deze gegevens, over geboorte, huwelijk, gezin, sociale achtergrond, opleiding, onderlinge relaties en dergelijke, eenmaal beschikbaar voor een bepaald tijdvak en een voldoende talrijk aantal personen, dan kan de onderzoeker correlaties op het spoor komen, en conclusies trekken, bijvoorbeeld over de homogeniteit en de cohesie van de groep en de verschuivingen die zich daarbinnen hebben voorgedaan.Dit is een werkwijze waarvan veel voordelen onmiddellijk in het oog springen, en het is dan ook geen wonder dat men er telkens weer grote verwachtingen van koestert.Sinds die prosopografie aan het begin van onze eeuw naar voren kwam als een heel eigensoortige werkwijze hééft de geschiedwetenschap haar ernstig genomen.Men ontving het nieuwe werk meestal nogal enthousiast.De Utrechtse hoogleraar Kernkamp stond even positief tegenover De vroedschap van Amsterdam van Elias 1 , als de man die zijn opvolger zou worden, Geyl, tegenover de eersteling van Namier over de verhoudingen in het Engelse lagerhuis omstreeks *