Portal de Periódicos da CAPES

Piet Emmer en Jos Gommans, Rijk aan de rand van de wereld. De geschiedenis van Nederland overzee 1600-1800

2013; Utrecht University Library Open Access Journals (Publishing Services); Volume: 128; Issue: 2 Linguagem: Holandês

10.18352/bmgn-lchr.8452

2211-2898

Kees Zandvliet,

Historical Influence and Diplomacy

In tegenstelling tot de belangstelling voor de Nederlandse handel op de Oostzee heeft het aan aandacht voor de Nederlandse handel en expansie in de Oost en de West nooit ontbroken.De laatste jaren beleeft de aandacht voor de Oostzee toch een opleving.De tv-serie De Gouden Eeuw besteedde er een speciale aflevering aan.Ook de publicatie op het internet van delen van Sonttolregisters leidt tot toenemende aandacht van historici en genealogen.Emmer en Gommans gaan met hun overzichtswerk de concurrentie aan met twee Leidse (oud)-collega's, namelijk Femme Gaastra en Henk den Heijer.Gaastra publiceerde in 1982 De geschiedenis van de VOC.Dit werk beleefde inmiddels talloze, al dan niet herziene drukken.Een Engelstalige editie verscheen in 2003.Den Heijer publiceerde De geschiedenis van de WIC in 1994.Dit boek werd herdrukt in 2002.Zowel het werk van Gaastra als dat van Den Heijer verscheen bij de Walburg Pers.Wie de boeken ter hand neemt ziet aan de titel en de uitvoering direct dat het om pendanten gaat.Zoals vaak gebeurt met pendantportretten in musea, kunnen wij hier ook constateren dat de liefde voor de twee niet gelijk verdeeld is.Gezien de geschiedenis van de herdrukken is het duidelijk dat de VOC bij de lezer populairder is dan de WIC; om de VOC hangt een lucht van roem en glorie en aan de WIC kleeft de herinnering van verlies, Nieuw-Nederland en Brazilië, en slavernij.Het hier besproken boek loopt dus het risico dat de meeste lezers zich zullen concentreren op het Aziatische gedeelte.Met een enkele truc hebben de auteurs desondanks geprobeerd ervoor te zorgen dat de West en de Oost vrijwel evenveel aandacht krijgen.Door de VOC kolonie aan de Kaap toe te delen aan de Atlantische wereld lukte het om vrijwel tot een gelijke verdeling tussen Oost en West te komen.Hoe gevoelig dat het onderwerp slavernij is, konden wij vorig tv-seizoen constateren bij de uitzending van de serie De slavernij en de debatten die naar aanleiding van de uitzendingen werden georganiseerd.Den Heijer werd in een debat in de Rode Hoed door sommige, vooral zwarte, critici hard aangevallen.Die aanvallen kwamen als het ware van twee flanken: enerzijds zou de aanpak van Den Heijer niet kunnen deugen