Portal de Periódicos da CAPES

De Marokkanenpaniek: de sociale constructie van ‘Marokkanen’ als folk devils

2016; Uitgeverij Boom; Volume: 6; Issue: 1 Linguagem: Holandês

10.5553/tcc/221195072016006001006

2666-4038

Abdessamad Bouabid,

Dutch Social and Cultural Studies

Sinds de immigratie van Marokkaanse gastarbeiders in de jaren 1960 en 1970 en de gezinsvorming en -hereniging in de jaren 1970 en 1980, heeft 'de Marokkaanse gemeenschap' op veel terreinen een succesvolle bijdrage geleverd aan de Nederlandse samenleving.Dit heeft zich onder andere gemanifesteerd in veel succesvolle ondernemers, politici, schrijvers, muzikanten, acteurs en topsporters.In de afgelopen vijf decennia zijn Marokkaanse Nederlanders op domeinen als onderwijs, arbeidsmarkt en huisvesting dan ook sterk vooruitgegaan en is inmiddels een Marokkaans-Nederlandse middenklasse ontstaan. 1Ondanks deze positieve ontwikkelingen ervaart 'de Marokkaanse gemeenschap' in Nederland, complex en gefragmenteerd als zij is, echter een negatief groepsimago gebaseerd op een groep mannelijke jongeren die 'uitblinken' in ernstige sociale problemen, in het bijzonder in criminaliteit, overlast en radicalisering. 2Dit negatieve groepsimago wordt voor een belangrijk deel geconstrueerd in negatieve en energieke maatschappelijke reacties in de media op grote en kleine incidenten, waarin Marokkaans-Nederlandse jongeren een rol spelen.De eerste keer dat 'Marokkanen' en criminaliteit in het middelpunt van de maatschappelijke aandacht komen, lijkt in 1988 te zijn geweest, toen een interne beleidsnotitie van de Amsterdamse gemeenteraad (Loef, 1988), met daarin verontrustende berichten over de toenemende criminaliteit onder 'Marokkaanse jongeren' in het Amsterdamse stadscentrum, werd gelekt naar de pers.Het op dat moment bestaande taboe op het koppelen van criminaliteit aan etnische groepen lijkt in die maatschappelijke reactie te zijn doorbroken (Werdmölder, 1989;Maas-de Waal, 1991; Bovenkerk, 2003a;Van Swaaningen, 2006).In de loop der jaren volgen meerdere grote incidenten waarop soortgelijke negatieve maatschappelijke reacties zich in de media ontvouwen: de rellen in Slotervaart (1998Slotervaart ( , 2007)), de moord op Theo van Gogh ( 2004), de dreiging van de Hofstadgroep (2004Hofstadgroep ( -2006)), de dood van 'tasjesdief' Ali El B. (2005), het Goudse bus-incident ( 2008), de rellen in Culemborg (2009Culemborg ( -2010)), het grensrechterincident (2012), de juweliersoverval in Deurne (2014) en de liquidaties binnen de 'Mocromafia'(2012-nu).Maar ook op 'kleinere' incidenten zoals: overlast op straat, in badplaatsen, het zwembad, de 1 Zie de reeks SCP-rapportages 'Rapportage Minderheden' van 1995 tot en met 2005 en SCP/CBSrapportages 'Jaarrapportage Integratie' van 2005 tot en met 2014. 2 Op de oververtegenwoordiging van Marokkaanse Nederlanders in deze sociale problemen zal in dit artikel niet verder worden ingegaan, omdat de focus primair ligt op de maatschappelijke reacties in de media op deze sociale problemen.