Portal de Periódicos da CAPES

İlk Tunç Çağında Anadolu ve Doğu 'dan Batıya Köprü

1998; Issue: 1 Linguagem: Turco

10.22520/tubaar.1998.0001

2667-5005

Machteld J . MELLINK,

Metallurgy and Cultural Artifacts

Tarih oncesi Ege'de, dogu-bati baglantilari hakkindaki yeni tartismalar Bati Anadolu'nun Lefkandi'deki Kiklad yerlesmeleri ve kara Yunanistan'in kiyilarindaki yerlesmelerle olan iliskilerinin belirtilerini kapsamaktadir. Uzun kazi rekoru ile Troya ana basvuru kaynagidir. Limantepe-Urla-Klazomenai'deki yeni calismalar onemli yeni verilerle bu baglantilara katkida bulunmaktadir. Ege iliskileri ayrintili olarak incelendigi zaman, Bati Anadolu kiyilarinin, Orta, Dogu Anadolu ve Kuzey Suriye ile olan baglantilari, belirtiler olmasina ragmen, daha az belgelenmistir. Troya'daki A hazinesinde ele gecen altin takilarin Alaca yakinindaki Eskiyapar yerlesmesinde bulunanlarla yakin iliskileri vardir. Arkeo-metallurji uzmanlari bakirin, kalayin ve degerli madenlerin kaynaklarini ve yayilimini incelemektedirler. A hazinesindeki icki kaplari Tarsus ve Eskiyapar uzerinden gecis yaparak Amuq J tabakasinda gorulen Kuzey Suriye gelenekleriyle baglanti kuran altin ve gumus kupalar seklindedir. Troya H'nin sonuna ait kupa, Anadolu'nun Ilk Tunc Caginin daha erken ve verimli bir evresine has olan depas’in yerini alir. Troya, Afrodisias ve Tarsus'da ele gecen, depas, masrapa, cark yapimi kaseler ve genis kirmizi ackili tabaklar, ilk canak-comlek orneklerinin alisilmamis temsilcileridir. Bu repertuar Elmali-Burdur bolgesine ve Eskisehir'in guney-dogusu'ndaki Kulluoba yerlesmesine kadar yayilir, fakat Zircirli'nin kuzey-dogu'sundaki Gedikli'de kesin olarak ortaya cikar. Ilk Tunc III yerlesmelerinin Kuzey Suriye ve kuzey Mezopotamya ile olan iliskileri, kara ve deniz yoluyla Toros Daglarindan yapilan gumus ticaretiyle baglantili Tarsus gibi sehirler uzerinden yapiliyordu. Troya'yi, Tarsus kadar uzaktaki yerlesmelerle eslestirmek icin yapilan yeni yaklasimlar henuz kesinlik kazanmamistir. Bircok Ilk Tunc I-II yerlesmeleri bu yeni gelismelere katilmamaktadir ve Orta Anadolu (Kultepe, Alaca), bazi baglantilar gostermekle birlikte, farkli kalmaktadir.