Portal de Periódicos da CAPES

Relacije između intrinzičke religioznosti, religijskog fundamentalizma i stavova prema spoljašnjim grupama kod Muslimana iz Bosne i Hercegovine

2015; Volume: 8; Issue: 4 Linguagem: Croata

2334-7287

Saša Drače, Emir Efendić, Nina Hadžiahmetović,

Religious, Philosophical, and Educational Studies

Gotovo svi religijski tekstovi kao i religijska ucenja zagovaraju toleranciju prema drugima, bilo da se to odnosi na pripadnike drugih vjera ili pripadnike drugih naroda. Prisustvo tzv. 'Zlatnog pravila' koje se provlaci kroz svete tekstove sve tri glavne Abrahamske religije se uzima kao primjer tolerantnog ucenja i zagovaranja. No, iako je ova poveznica između religioznosti i tolerancije pretpostavljena, mnoga istraživanja su pokazala da je veca religioznost zapravo povezana sa vecim predrasudama i negativnim stavovima naspram drugih osoba koje ne pripadaju vlastitoj grupi. Veza između religije i predrasuda je prethodno pokazana na populacijama zapadnih Europljana i Americkih Krscana, no trenutno nije poznato da li, i u kolikoj mjeri, se ova poveznica može generalizirati na druge populacije i druge religije? Pogotovo ukoliko te populacije dolaze iz drugacijih socio-kulturoloskih miljea. Da bi podrobnije ispitali ovu problematiku, proveli smo studiju koja je ispitivala povezanost između religioznosti kod Muslimanskih studenata u Bosni i Hercegovini, i njihovih stavova naspram drugih (vanjskih) grupa. Ocekivana je jednaka negativna asocijacija religioznosti i tolerancije koje je prethodno pokazana na drugim uzorcima. Za mjerenje religioznosti i među-grupne identifikacije koristene su tri skale. i) Skala Intrinzicne religioznosti, koja mjeri motivaciju za religioznim ponasanjem, a ne samo, overtno ponasanje. ii) Skala religijskog fundamentalizma, koja mjeri aspekte autoritarnog i fundamentalnog pristupa religiji, povezanih sa agresijom i vjerovanjem u Božansku istinu kao jedinu inherentnu i pravu. iii) Skala grupne identifikacije, koja se odnosila na nivo poistovjecivanja sa vlastitom grupom. Vanjske grupe koje su ukljucene u istraživanje su se sastojale od religijskih vanjskih grupa (npr. ateisti) i etnickih vanjskih grupa (npr. Srbi), kao i neutralnih grupa, npr. nezaposleni. U skladu sa ocekivanjima pokazano je da sto su osobe postizale vece rezultate na mjerama religioznosti, to su i pokazivale vecu afektivnu distancu naspram drugih grupa. Na kraju, nasi rezultati upucuju na negativnu asocijaciju između raznih dimenzija religioznosti i tolerancije. S time se rezultati prijasnjih istraživanja, dobivenih na drugacijem kulturoloskom uzorku, mogu prosiriti i na uzorak u Bosni i Hercegovini sa Muslimanskom vjeroispovijesti.