Artigo Acesso aberto

A paidéia kierkegaardiana

2018; Volume: 11; Issue: 1 Linguagem: Português

10.25244/tf.v11i1.3034

ISSN

1984-5561

Autores

Marcos Érico de Araújo Silva,

Tópico(s)

Kierkegaardian Philosophy and Influence

Resumo

Resumo: Farei uma abordagem da educação em Kierkegaard do ponto de vista filosófico sendo, portanto, uma introdução à filosofia de Kierkegaard. Educação é compreendida no sentido da paidéia grega. Assim como a paidéia se inclina para a areté, do mesmo modo a paidéia kierkegaardiana exige a modificação da existência. O método da comunicação indireta é a forma da educação e, assim, o ensinar do autêntico professor decorre de sua “originalidade adquirida” ao reduplicar em sua existência o que ensina apropriando-se, quer dizer, sendo, ele mesmo, aquilo que ensina. Ao contrário, o professor erudito possui apenas uma “originalidade imediata e primeira” e, por isso, apenas transmite e exibe seu vasto saber sem reduplicá-lo. A produção pseudônima e religiosa são os dois olhos de Kierkegaard para ver a mesma questão: o tornar-se si-mesmo e sua imbricação com a realidade efetiva.Palavras-chave: Paidéia kierkegaardiana. Si-mesmo. Areté. Modificação da existência. Originalidade adquirida. Originalidade imediata e primeira. Abstract: I will make an approach of the education in Kierkegaard's philosophical point of view, therefore, an introduction to Kierkegaard's philosophy. Education is understood in the sense of the Greek paidéia. Just as paidéia inclines toward the areté, in the same way Kierkegaardian paideia demands the modification of existence. The method of indirect communication is the form of education, and thus the teaching of the authentic teacher stems from his "acquired originality" by reduplicating into his existence, which teaches appropriating, that is, being himself, what he teaches. On the contrary, the learned teacher has only an "immediate and first originality" and, therefore, only transmits and exhibits his vast knowledge without reduplicating it. The pseudonymous and religious production are the two eyes of Kierkegaard to see the same question: to become self and its imbrication with effective reality.Keywords: Kierkegaardiana Paidéia. Self. Areté. Modification of existence. Originality acquired. Immediate and first originality. REFERÊNCIASAGOSTINHO, Santo. De la doctrina cristiana. In: AGOSTINHO, Santo. Obras de San Agustin. Tomo XV. Edición bilingüe. Madrid: Biblioteca de Autores Cristianos, 1957.FOGEL, Gilvan. Notas a respeito da educação. In: Rev. Filosófica São Boaventura. v. 3, n. 1, p. 37-48, jan/jun, 2010.HEIDEGGER, Martin. Principios metafísicos de la lógica. Traducción de Juan José García Norro. Madrid: Editorial Síntesis, 2007.______ . Ser e Tempo. Tradução revisada de Márcia Sá Cavalcante Schuback. Volume Único. Petrópolis: Vozes, 2006.______ . Fenomenologia da vida religiosa. Tradução de Enio Paulo Giachini, Jairo Ferrandin, e Renato Kirchner. Bragança Paulista: Editora Universitária São Francisco; Petrópolis: Vozes, 2010.JAEGER, Werner. Paidéia: A formação do homem grego. Tradução de Artur M. Parreira. São Paulo: Martins Fontes, 1995.KIERKEGAARD, Søren. Lilien paa Marken og Fuglen under Himlen. In: Søren Kierkegaards Skrifter Elektronisk version 1.4, 2009. (SKS 11)_______. Sygdommen til Døden: en christelig psychologisk Udvikling til Opbyggelse og Opvækkelse. In: Søren Kierkegaards Skrifter Elektronisk. Version 1.7, 2012 (SKS 11)._______. Diario: 1851-1852, Vol. 9. 3ª ed. A cura di Cornelio Fabro. Brescia: Morcelliana, 1980. (D 9)._______. La dialectique de la communication étique et éthico-religieuse. In: KIERKEGAARD, Søren. Œuvres Complètes: Les Œuvres de l’amour; La dialectique de la communication étique et éthico-religieuse. Trad. Paul-Henri Tisseau e Else-Marie Jacquet Tisseau. Tome XIV, Paris: Édition de L’Orante, 1980 (OC 14)._______. La neutralité armée. In: KIERKEGAARD, Søren. Œuvres Complètes: L’École du cristianisme; La neutralité armée; Um article; Sur mon Œuvre d’écrivain. Trad. Paul-Henri Tisseau e Else-Marie Jacquet Tisseau. Tome XVII, Paris: Édition de L’Orante, 1982a (OC 17)._______. Sur mon Œuvre d’écrivain. In: KIERKEGAARD, Søren. Œuvres Complètes: L’École du cristianisme; La neutralité armée; Um article; Sur mon Œuvre d’écrivain. Trad. Paul-Henri Tisseau e Else-Marie Jacquet Tisseau. Tome XVII, Paris: Édition de L’Orante, 1982b (OC 17).KIERKEGAARD, Søren. Point de vue explicatif de mon oeuvre d’écrivain. In: Œuvres complètes de Søren Kierkegaard: Point de vue explicatif de mon oeuvre d’écrivain; Deus petits traités éthico-religieux; La maladie a la mort; Six discours. Tome XVI. Traduction Paul-Henri Tisseau e Else-Marie Jacquet Tisseau. Paris: Edition de L’orante, 1971 (OC 16)._______. Ponto de vista explicativo da minha obra de escritor: uma comunicação direta, relatório à História. Tradução de João Gama. Lisboa: Edições 70, 2002._______. As obras do amor: algumas considerações cristãs em forma de discursos. Tradutor Álvaro Luiz Montenegro Valls. Petrópolis: Vozes; Bragança Paulista: Editora Universitária São Francisco, 2005._______. El lirio en el campo y el pájaro bajo el cielo. Tres discursos piadosos [1849]. In: Los lírios del campo y las aves del cielo. Traducción de Demetrio Gutiérrez Rivero. Madrid: Trotta, 2007._______. La enfermedad mortal: una exposición Cristiano-psicológica para edificar y despertar. Traducción de Demetrio Gutiérrez Rivero. Madrid: Trotta, 2008a._______. Migalhas filosóficas ou um bocadinho de filosofia de João Climacus. Tradução de Ernani Reichmann e Álvaro L. M. Valls. 2ª ed. Petrópolis: Vozes, 2008b._______. O conceito de angústia: uma simples reflexão psicológico-demonstrativa direcionada ao problema dogmático do pecado hereditário de Vigilius Haufniensis. Tradução de Álvaro L. M. Valls. Petrópolis: Vozes; Bragança Paulista: Editora Universitária São Francisco, 2010._______. La época presente. Introducción, traducción y notas de Manfred Svensson. Madrid: Trotta, 2012._______. Pós-escrito conclusivo não científico às migalhas filosóficas: coletânea mímico-patético-dialética, contribuição existencial, por Johannes Climacus. Vol. 1. Tradução de Álvaro Luiz Montenegro Valls e Marília Murta de Almeida. Petrópolis: Vozes; Bragança Paulista: Editora Universitária São Francisco, 2013.KIERKEGAARD, Søren. Pós-escrito conclusivo não científico às migalhas filosóficas: coletânea mímico-patético-dialética, contribuição existencial, por Johannes Climacus. Vol. 2. Tradução de Álvaro Luiz Montenegro Valls e Marília Murta de Almeida. Petrópolis: Vozes; Bragança Paulista: Editora Universitária São Francisco, 2016._______. O evangelho dos sofrimentos. In: Discursos edificantes em diversos espíritos: o que aprendemos dos lírios do campo e das aves do céu; O evangelho dos sofrimentos. Tradução de Álvaro Valls, e Else Hagelund. São Paulo: LiberArs, 2018.MARCEL, Gabriel. Aproximación al misterio del Ser: posiciones y aproximaciones concretas al mistério ontológico. Traducción, prólogo y notas de José Luis Cañas. Madrid: Ediciones Encuentro, 1987.PLATÃO. A república. 12ª ed. Introdução, Tradução e Notas de Maria Helena da Rocha Pereira. Lisboa: Fundação Calouste Gulbenkian, 2010.SCHOPENHAUER, Artur. Fragmentos sobre la historia de la filosofía. In: Parega y paralipómena: escritos filosóficos menores. Vol. 1. Traducción de Pilar López de Santa María. Madrid: Editorial Trotta, 2006.

Referência(s)