Portal de Periódicos da CAPES

Assessment of the relationship between some physico-chemical properties of soil and some erodibility parameters in micro basin scale

2019; Artvin Çoruh University; Volume: 20; Issue: 1 Linguagem: Turco

10.17474/artvinofd.481642

2146-698X

Fikret SAYGIN, Orhan Dengız, Serkan İç, Ali İMAMOĞLU,

Geotechnical Engineering and Analysis

Dünya’nın birçok yerinde, verimli toprak katmanlarını taşıyıp, taşındığı yerde toprağın ekosistem içerisindeki fonksiyonel özelliğinin yitirmesinin yanı sıra, eğim doğrultusunda hareket ederek biriktiği yerde çevresel, ekonomik ve tarımsal yönden zarar oluşturan erozyon olayı önemli bir çevresel sorun oluşturmaktadır. Toprakların aşınmaya karşı göstermiş oldukları direnç ve strüktürel açıdan dayanıklılıkları, erozyona uğrama eğilimini göstermekte ve bu sebeple erozyonun yönü ve boyutu belirlenebilmektedir. Toprağın aşınabilirlik karakterlerinin belirlenmesi, erozyona uğrama eğiliminin tespit edilmesi açısından önemli bir yaklaşım olduğu söylenebilir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’nin Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Rize ili sınırları içerisinde yer alan mikro havzaya ait çay tarımı yapılan toprakların bazı fiziko-kimyasal özellikler ile erozyona duyarlılık parametreleri olan dispersiyon oranı (DO) ve agregat stabilitesi (AS) arasındaki ilişkinin değerlendirilmesidir. Bu amaçla, mikro havza içerisinde çay tarımı yapılan arazilerden 28 farklı noktadan toprak örneği alınmıştır. Laboratuvar analizlerinden sonra elde edilen veriler istatistiksel olarak test edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, mikro havza içerisinde çay tarımı yapılan tarım arazilerinden alınan toprakların erozyona karşı hassasiyetleri değişkenlik göstermektedir. Toprakların DO değerleri %3.85 ile %18.14 arasında değişirken, AS değerleri %55.52 ile %92.02 arasında değişim göstermiştir. AS, DO ve diğer toprak özellikleri ilişkisinde en yüksek pozitif korelasyon organik madde ile azot (0.89**) görülürken, en yüksek negatif korelasyon kum ile silt (-0.83**) arasında belirlenmiştir. Ayrıca yapılan korelasyon testinde DO ve AS arasında önemli düzeyde negatif ilişki olduğu bulunmuştur.