KARL MARX’IN YAZILARINDA 1853-1856 KIRIM SAVAŞI: RUSYA VE AVRUPA DEVLETLERİNİN OSMANLI İMPARATORLUĞU’NA DAİR POLİTİKALARI
2024; Volume: 12; Issue: 39 Linguagem: Turco
10.33692/avrasyad.1385287
ISSN2147-2610
Autores Tópico(s)Ottoman and Turkish Studies
Resumoİnsanlık tarihinin en ünlü düşünürleri arasında yer alan Karl Marx, Londra’da yaşadığı yıllarda ABD’de yayınlanan New York Tribune gazetesinde 1853 yılında patlak veren Osmanlı-Rus Savaşı’na (Kırım Savaşı) dair önemli yazılar yazmıştır. Marx bu yazılarıyla savaşın gidişatına ve Osmanlı İmparatorluğu, Rusya, İngiltere, Fransa, Avusturya ve Prusya’nın siyasetlerine dair derin analizler yapmıştır. Bu çalışma, bahse konu yazılara odaklanmakta ve bahse konu devletlerin siyasetlerinin bu yazılarda nasıl resmedildiğini incelemektedir. Çalışmanın bulguların, Marx’ın bu yazılarda Osmanlı İmparatorluğu’nun egemenlik haklarının ve toprak bütünlüğünün korunmasından yana olduğunu ortaya koymaktadır. Marx Osmanlı İmparatorluğu’nun meşru müdafaa halinde olduğunu, Rusya’nın ise saldırgan bir politika izleyerek Osmanlı İmparatorluğu’nun egemenliğini ve toprak bütünlüğünü ihlal ettiğini savunmaktadır. Bunun yanında, İngiltere, Fransa, Avusturya ve Prusya gibi Avrupa’nın büyük güçlerinin siyasetlerini de mercek altına alan Marx bu devletlerin tutumları karşısında oldukça eleştirel bir tavır içerisindedir. Marx’a göre İngiltere ve Fransa’nın Osmanlı İmparatorluğu’na verdikleri destek tamamen zoraki olup, dört devletin Osmanlı’ya “barış için” kabul ettirmeye çalıştıkları reformlar Rus taleplerinden radikal biçimde farklı da değildir. Bunun yanında, Marx’ın bahse konu yazıları Osmanlı İmparatorluğu’nda yükselen burjuvazinin neredeyse tamamen gayrimüslimlerden oluştuğunu ortaya koymaktadır ve bahsi geçen devletlerin (özellikle Avrupalı devletler) Osmanlı İmparatorluğu’nu gerçekleştirmeye zorladıkları reformların gayrimüslim burjuvazinin çıkarlarıyla örtüştüğünün anlaşılmasında son derece aydınlatıcıdır. Marx, Kırım Savaşı’nda Osmanlı İmparatorluğu’nun yanında yer alan İngiltere ve Fransa’nın gelecekte Osmanlı İmparatorluğu’nu parçalamaya çalışma olasılıklarının oldukça yüksek olduğu değerlendirmesinde bulunmuş ve geçen zaman kendisini haklı çıkarmıştır.
Referência(s)